Dünyada sınırsız ve temiz enerji kaynağı olmasını sağlayabilecek nükleer füzyon üzerindeki çalışmalar çabucak devam ediyor. Dünyanın dört bir yanından bilim insanları ve mühendisler, nükleer füzyon, yani yapay güneş üretebilmek için canla başla çalışıyor. Üretmesi son derece kuvvet olan bu teknoloji hakkında Kore’den sevindirici bir haber geldi.
Koreli bilim insanlarının fazla uzun yıllardır üzerinde çalıştıkları KSTAR adlı nükleer füzyonu, 100 milyon santigrat derecenin üstünde 20 saniyeden fazla çalışmayı başarabilen birincil füzyon oldu. Araştırma ve deneyler başarılı olmaya devam ederse KSTAR, güneşte meydana gelen füzyon reaksiyonlarını taklit edip dünyaya büyük bir enerji sunabilen ilk nükleer füzyon olacak.
Suni güneş üretilirse, dünyada sınırsız bir enerji kaynağı olacak
Güneşte bulunan güçlü yerçekimi bir uçtan bir uca hidrojen atomları yüksek bir ısıda kaynar ve bu kaynamanın sonucunda hidrojen ve helyum aralarında bir reaksiyon yaşanır. Bu tepkime doğru güneş, muhteşem ölçüde bir enerji ve ısı yaymaya başlar.
Bilim insanları, güneşin yaratmış olduğu bu enerjinin aynısını dünyada da gerçekleştirmeye çalışıyor. Kore Füzyon Enerjisi Enstitüsü, ABD Columbia Üniversitesi ve Seul Milli Üniversitesi, ortak bir projede plazmadan oluşturdukları nükleer füzyon üzerindeki çalışmalarına uzun süredir devam ediyordu.
KSTAR (Korean Superconducting Tokamak Advanced Research) adını verdikleri bu nükleer füzyonun içerisinde, iyonların ve elektronları birbirinden ayırıp bir plazma oluşturmasını karşılayan hidrojen izotopları bulunuyor. KSTAR projesinde niyet, oluşturulan plazmanın fazla yüksek sıcaklıklarda bile faal kalmasını sağlamak.
Bugüne dek yapılmış hiçbir füzyon bu başarıyı yakalayamadı
2018 yılında gerçekleştirilen deneylerde KSTAR, 100 milyon santigrat derece üstünde yalnızca 1,5 saniye çalışabilmişti. Bilim insanları, bu süreyi 2019 yılında 8 saniyeye, 2020 yılında ise 20 saniyeye çıkararak dünya rekoru kırmış oldu. Bugüne değin yapılan hiç bir nükleer füzyon, 10 saniyeden artı çalışma süresine ulaşamadı.
Bu süreyi aşabilmek için plazma işletim modlarından birisi olan Dahili Nakliye Bariyeri (ITB) sistemini zorunda kaldıklarını dile getiren KSTAR Araştırma Merkezi Direktörü Si-Woo Yoon, şu sözleri dile getirdi; “Isı dayanıklılığı için zorunlu teknolojiler, KSTAR’ın amacına ulaşması için en çok ihtiyaç duyulan şeylerden birisidir. Geliştirmiş olduğumuz bu teknoloji tamamen 100 milyon santigrat derecede ısınan plazmalar, 20 saniye baştan başa kesintisiz bir şekilde çalışabildi. KSTAR araştırmacıları, ITB modlarının yarattığı sorunların üstesinden gelerek, hedefimize bir adım daha yakınlaşmamızı sağladı.”
KSTAR projesinde görev bölge araştırmacılar, bu rekor da dahil edinmek üzere 2020 yılında gerçekleştirdikleri bütün deney ve araştırmaları 2021 yılında düzenlenecek Füzyon Enerjisi Konferansı’nda paylaşacak. KSTAR’ın yeni hedefi, füzyonu 100 milyon santigrat derecenin üzerinde bir iyon sıcaklığında 300 saniye aralıksız çalıştırmak olacak.
