20. yüzyılın ikinci yarısında teknoloji büyük bir ivme kazandı. sonradan 2000’li yıllarda yaklaşık olarak her gün yeni bir teknolojik gelişme yaşandı ve son olarak günümüzde teknoloji, vazgeçilmezimiz haline geldi. Kuşkusuz hayatımızın her alanında kullanmaya başladığımız teknolojinin ruh sağlığı ve somut sağlık üstünde yarattığı olumsuz etki yadsınamaz bir hakiki. Konu ile ilgili üretilmiş öyle fazla bilimsel analiz bulunuyor.
Medical News Today internet sitesinde yayınlanan bir makalede, teknolojinin ruh sağlığı ve fiziki sağlık durumu üzerinde yarattığı olumsuz etkiler üstünde duruluyor. Görülüyor ama, en büyük yardımcımız olarak gördüğümüz teknolojinin hem çocuklar hem gençler hem de yetişkinler üzerinde yarattığı olumsuz etkiler var. Tamamen teknolojiden uzak kalmak mümkün olmadığı için bu olumsuz etkilerle uğraş etmek için unutmamanız gereken bazı tavsiyeler var.
Teknolojinin ruh sağlığı ve maddi sağlık durumu üzerindeki negatif etkileri:
Göz yorgunluğu Odaklanma problemi Depresyon Asosyallik Duruş bozukluğu Uyku problemi Beceriksiz maddi aktivite Çocuk gelişimine negatif etkileri
Göz yorgunluğu: 20 – 20 – 20 kuralı ile önüne geçebilirsiniz
Gün içinde aktif olarak ya bir televizyon, ya bir bilgisayar, ya bir tablet ya da bir akıllı telefon ekranınıza bakıyoruz. Haliye bu durum göz yorgunluğuna, gözlerde yanma ve kuruluğa niçin oluyor. Göz yorgunluğu deyip geçmemek gerekiyor, göz yorgunluğu artarsa baş, boyun ve omuz ağrılarına bile niçin olabilir.
Göz yorgunluğu ile uğraş etmek için Amerikan Optometrik Derneği kadar kolay bir kaide bulunuyor. 20 – 20 – 20 adındaki bu kurala tarafından herhangi bir teknolojik cihazın ekranına 20 dakika baktıktan daha sonra ara verme vermeli ve asgari 6 metre uzağınızda duran bir nesneye odaklanarak 20 saniye baştan başa gözlerinizi dinlendirmelisiniz. Takibi birazcık şiddet, fakat hatırlatıcı uygulamlardan yardım alarak, bildirim planlaması yapabilirsiniz. Uyumlu uygulandığı zaman bu kural baştan sona göz yorgunluğunu ve ona yan rahatsızlıkları minimuma indirilebilir.
Odaklanma problemi: Biliyoruz kuvvet ama motivasyon ve telkin, bu konuda en önemli gücünüz olmalı
Teknolojinin yarattığı öteki bir olumsuz etki olan odaklanma problemi keza ruhsal keza de bedensel kaynaklı olabilir. Uzun süre, yoğun teknoloji kullanımı sonrası göz ve beyin koordinasyonu bozularak tek bir işe odaklanmanızı zorlayabilir. Teknoloji bağımlılığı da odaklanma probleminin farklı bir nedeni olabilir.
Odaklanma probleminin somut nedeni için de 20 – 20 -20 kuralını uygulayabilirsiniz. Odaklanma probleminin ruhsal nedeni olan teknoloji bağımlılığı için ise kendinizi önerme etmeli ve aslında ihtiyacınız olmadığı sürece elinize herhangi bir mobil cihaz almamalı ya da bilgisayarınızı açmamalısınız. Konunun önemli olduğunu düşünüyorsanız mutlaka bir uzmandan takviye almalısınız.
Buhran: Sosyal medyayı daha eksik kullanırsanız hiçbir şey kaybetmezsiniz
2016 yılında Monash Bilişsel ve Klinik Nörobilimler Enstitüsü ve Melbourne Üniversitesi’nin iki taraflı yürüttüğü bir çözümleme sonucunda bunalım ve sosyal ağ arasında direkt bir temas olduğu görüldü. Sosyal medyada olumsuz durumlar yaşamış kişiler yüksek düzeyde bunalım ve anksiyete yaşıyorlar. Bu oranın günümüzde daha da arttığını anlatmak yanlış olmaz.
Eğer sosyal ağ, kullanıcıyı en az reel yaşam dek etkiliyorsa son derece dikkatli olmak gerekiyor. sosyal medya uygulamalarında geçirdiğiniz zamanı sınırlama getirmek; iletişime geçmek istemediğiniz insanları ya da öteki profilleri engellemek, peşine düşüp takip ettikleriniz ve takipçileriniz konusunda seçici elde etmek ve mutlaka sosyal medyanın hayatın kendisi olmadığının bilincinde edinmek gerekiyor.
Asosyallik: Yüz yüze haberleşmek için önünüzde hiçbir engel yok
Amerika Birleşmiş Devletleri’nde 2017 yılında öyle fazla öbür üniversiteden akademisyenin katıldığı bir araştırma sonucu oluşturulan makaleye göre 19 – 32 yaş arası genç yetişkinler aralarında sosyal medyayı aktif olarak kullanan kişilerde asosyallik eğilimi ve kendini izole hissetme oranı, sosyal medyayı fazla sık kullanmayanlara tarafından üç kat fazla görüldü.
İçinde bulunduğumuz pandemi koşulları sebebiyle bu negatif etkiyi dinmek güç. Oysa normal koşullar aşağıda bu durumu ortadan uyandırmak için sosyal ağ kullanımını sınırlandırarak daha fazla dışarı çıkmalı, evinizden yani tehlikesiz ortamınızdan sık sık ayrılmalı ve gerçek hayatta tanıdığınız insanlarla sık sık yüz yüze iletişim kurmalısınız.
Duruş bozukluğu: Vücudunuz ona yaptıklarınızın faturasını mutlaka çıkartır
Günümüz mobil aygıt ve bilgisayar teknolojisi kişiyi aşağı ve ileri doğru durmaya zorluyor. Yapılan 5 yıllık bir çalışma sonucu Applied Ergonomics dergisinde yayımlanan makaleye göre bu şart dosdoğru kişinin boyun ve omurga sağlığına negatif tesir yapıyor. Etkiler kısa vadeli olarak görülse bile uzun vadeli sonuçları olacağına belirlenmiş gözüyle bakılıyor.
Teknolojinin somut sağlığı negatif etkileyen emrindeki etkilerinden olan duruş bozukluğu ile çaba etmek için bilgisayar başındayken ya da bir mobil aygıt ekranına bakarken kendinizi kasmadan, gergin olmayan bir duruş seçmelisiniz. Ekran başında uzun saatler aşmak yerine çoğu kez mola vererek hareket etmeli, vücudunuzu esnetmeli ve eğer yapabiliyorsanız kısa yürüyüşler yapmalısınız.
Uyku problemi: Yatak odasında ampul dışarıya bir teknolojik ürün bulundurmayın
2014 yılında Teksas Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya kadar uyumadan önce akıllı telefon, tablet, bilgisayar, e-kitap okuyucu gibi cihazların ekranına görmek, devamlı beyni uyaran mavi ışık yaydığı için verimsiz bir uyku uyumanıza neden oluyor. Sağlığa Zararlı bir uyku ile tamamlanarak geçen geceler sonucu ertesi gün içinde bulunduğunuz hiçbir aktivitede yeterli enerjiniz olmuyor.
Teknolojinin yarattığı uyku problemi ile uğraş etmenin en basit yolu yatak odanıza herhangi bir teknoloji ürünü sokmamaktır. Uyumadan 1 hatta 2 saat önce bütün akıllı telefon, tablet, bilgisayar, televizyon ve e-kitap okuyuculardan uzaklaşın. Bunun yerine olağan bir kitap okuyun, yorucu olmayan esneme tarzı egzersizler yapın veya ılık bir duş alın.
Eksik maddi aktivite:
Teknolojinin büyük bir bölümü kullanıcıları hareket etmeye özendirme etmez. sosyal medya platformları saatlerce başından kalkmamanız için tasarı edilmişlerdir. Bütün oyunlar bir an olsun oynamayı bırakmayın isterler. Kuşkusuz bunun sonucu obezite, kalp – damar hastalığı, şeker hastalığı ve daha öyle çok bambaşka hastalıktır.
Teknolojinin olumsuz bağlı etkisi olan eksik fiziki aktiviteden kurtulmak için yine teknolojiyi kullanabilirsiniz. Sizi spor yapmaya teşvik eden yüzlerce mobil uygulamadan birini indirerek ve ara sıra ekran başında kalkarak beceriksiz fiziki aktivite sorununu ve birlikte getirdiği hastalıkları ortadan kaldırabilirsiniz.
Çocuk gelişimine negatif etkileri:
Teknolojinin en büyük negatif etkileri, ola ki farkında olan olmasak da, çocuklar üstünde görülüyor. çoğunlukla çocuklarda görülen negatif etkiler şu şekilde;
Düşük ders notları Dikkat dağınıklığı Yaratıcılıkta azalma Dil gelişiminde yaşanan olumsuzluklar Sosyal ve duygusal gelişim engeli Maddesel hareketsizliğe alt obezite Uyku kalitesinde azalma Sosyal ahenksizlik Agresiflik
Teknolojinin çocuklar üzerindeki negatif ast etkilerinden biri ya birkaçı çocuğunuzda görülüyorsa onun bilgisayar ve mobil cihaz kullanımını kısıtlamalı, konut açık havada bedensel aktiviteye yönlendirmeli, teknolojinin olumsuz etkilerine karşısında bilinçlendirmelisiniz.
Hayatımızın her alanında bizimle birlikte olan ve büyük oranda hayatımızı kolaylaştıran teknolojinin ruh sağlığı ve somut sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini de bilmeli ve vereceği zararı en üye indirmeliyiz. Teknolojinin çocuklar, gençler ve yetişkinler üzerindeki negatif yan etkileri hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
